Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) seçim kararları ile Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde seçim takvimine girdi.
Resmi Gazete’de yayınlanan seçim takvimine göre; cumhurbaşkanı adaylığı için siyasi partilerce YSK’ya yapılacak adaylık başvuruları 19 Mart Pazar günü başlayacak, 23 Mart Perşembe günü saat 17.00’de sona erecek. 31 Mart Cuma günü, Cumhurbaşkanı kesin aday listesi Resmi Gazete’de yayımlanacak. Aynı gün Cumhurbaşkanlığı seçimleri için propaganda dönemi de başlayacak.
13 Mayıs Cuma günü seçim propagandası sona erecek. Milletvekili aday listeleri ise 19 Nisan Çarşamba günü Resmi Gazete’de yayımlanarak kesinleşecek.
24 Mart Cuma günü, sonuç yaparak seçime katılma kararı alan siyasi partilerin genel başkanlarının imzalarını hayal eden sonuçlanma protokolünü YSK’ya teslim etmelerinin son günü. 20 Mart Pazartesi günü, seçmen listeleri çıkarılacak. Bu listeler, 2 Nisan Pazar günü açıktan indirilecek. Aşkıdaki listelere yapılacak itirazlar 3 Nisan günü karara bağlanacak.
14 Mayıs Pazar günü Cumhurbaşkanlığı Seçimi ile 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçimi için oy kullanılacak. Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylar ilk turda yeterli oy alamazlar ise ikinci tur 28 Mayıs Pazar günü yapılacak.
Yurt dışı ve gümrük kapılarında oy verme işlemi 27 Nisan’da başlayacak. Yurt dışında oy verme işlemi 9 Mayıs Salı günü sona erecek. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması halinde yurt dışında ve gümrük kapılarında oy verme işlemi 20 Mayıs Cumartesi günü başlayacak, 24 Mayıs Çarşamba günü sona erecek.
31 Mart 2022’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden oy çokluğuyla geçen yasa düzeni bir partinin meclise girebilmesi için gereken seçim barajını yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşürüldü. Bağımsız adaylar için baraj uygulaması bulunmuyor. Siyasi partiler, meclise girmek için tek partileri veya diğer siyasi partilerle yollarını içine girerek toplam yüzde 7 oy almak zorundadır.
Bir sandıkta oy kullanma seçmen sayısı il ve ilçelerde 360 ila 380 kişi olacak. Köylerde seçmenin 400’ü aşmaması halinde bir sandıkta oy kullanma verileri. Tüm ülkede kurulacak sandık tahmini 200 bini aşacağı tahmin ediliyor. 2018 seçimlerinde sandık sayısı 194 bin idi.
Henüz 2023 Türkiye seçimleri için kesinleşmiş bir seçmen sayısı açıklanmadı ama seçmen tahmini 60 milyonu bulacağı tahmin ediliyor. 2018 seçimlerinde seçmen sayısı 56,3 milyondu. 31 Aralık’ta 2022 tarihinde Türkiye’de nüfusa kayıtlı toplam 85.279.553 kişi var. 2022 TÜİK Adres Daylı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları’na göre; Türkiye’de 18 milyon 735 bin 111 kişi 0-14 yaş aralığı; 58 milyon 092 bin 773 kişi 15-64 yaş aralığı ve 8 milyon 451 bin 669 kişi ise 65 yaş ve üstü.
Yüksek Kurulu Seçim (YSK) kararlarına göre 14 Mayıs’taki seçimlere 36 siyasi parti katılacak. Adalet Birlik Partisi. Seçime girecek partiler ortamı olacak: Adalet Birlik Partisi, Adalet Partisi, AK Parti, Anavatan Partisi, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Büyük Türkiye Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Parti, Emek Partisi, Gelecek Partisi, Genç Parti, Güç Birliği Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi, Halkın Kurtuluş Partisi, Halkların Demokratik Partisi, Hür Dava Partisi, İYİ Parti, Memleket Partisi, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Milli Yol Partisi, Saadet Partisi, Sol Parti, Türkiye Değişim Partisi, Türkiye İşçi Partisi, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi, Yeniden Refah Partisi, Yenilik Partisi, Yeni Türkiye Partisi, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ve Zafer Partisi.
14 Mayıs seçimleri, Cumhuriyet tarihindeki en çok bağlılığın birleştiği seçim olma özelliğini taşıyacak. Şu ana kadar da dört cumhurbaşkanı adayı çıktı. Seçimlere Cumhur İttifakı, Millet İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı ve Ata İttifakı adı altında dört ayrı birleşimi içerecek. Cumhur İttifakı Recep Tayyip Erdoğan’ı, Millet İttifakı Kemal Kılıçdaroğlu’nu, Ata İttifakı Sinan Oğan’ı cumhurbaşkanı adayı olarak açıkladı. Emek ve Özgürlük İttifakı henüz hızla bir aday göstermedi.
Yüksek Seçim Kurulunun (YSK), nüfus verileri kapsamında illerin milletvekili dağılım tablosuna göre, Kocaeli ve Sakarya’nın milletvekili sayısı birer arttı, Tunceli ve Bayburt’un milletvekili sayısı birer azaldı. Kocaeli’nin vekil sayısı 13’ten 14’e, Sakarya’nın 7’den 8’e çıktı. Tunceli ve Bayburt’un çıkaracağı darıvekili sayısı 2’den 1’e düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı’nın ilan ettiği 31 Aralık 2022 yılı nüfus bilgilerine göre, 18’den fazla milletvekili çıkaracak iller İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa olacak. İstanbul’un 98 milletvekili ile 3, Ankara’nın 36 milletvekili ile 3, İzmir’in 28 milletvekili ile 2 ve Bursa’nın da 20 milletvekili ile 2 seçim çevresine bölündüğü kaydedildi.
İllere göre milletvekili şu şekilde olacak: “Adana 15, Adıyaman 5, Afyonkarahisar 6, Ağrı 4, Amasya 3, Antalya 17, Artvin 2, Aydın 8, Balıkesir 9, Bilecik 2, Bingöl 3, Bitlis 3, Bolu 3, Burdur 3, Bursa 20, Çanakkale 4, Çankırı 2, Çorum 4, Denizli 7, Diyarbakır 12, Edirne 4, Elazığ 5, Erzincan 2, Erzurum 6, Eskişehir 6, Gaziantep 14, Giresun 4, Gümüşhane 2, Hakkari 3, Hatay 11, Isparta 4 , Mersin 13, Kars 3, Kastamonu 3, Kayseri 10, Kırklareli 3, Kırşehir 2, Konya 15, Kütahya 5, Malatya 6, Manisa 10, Kahramanmaraş 8, Mardin 6, Muğla 7, Muş 3, Nevşehir 3, Niğde 3, Ordu 6, Rize 3, Samsun 9, Siirt 3, Sinop 2, Sivas 5, Tekirdağ 8, Tokat 5, Trabzon 6, Şanlıurfa 14, Uşak 3, Van 8, Yozgat 4, Zonguldak 5, Aksaray 4, Karaman 3, Kırıkkale 3, Batman 5, Şırnak 4, Bartın 2, Ardahan 2, Iğdır 2, Yalova 3, Karabük 3, Kilis 2, Osmaniye 4 ve Düzce 3.” Ayrıca Ankara 3, Bursa 2, İstanbul 3, İzmir ise 2 seçim bölgesi ayrılacak.
Ölen kişinin ölümüne yol açan deprem felaketinin ardından 3 milyon civarındaki vatandaş bölgesi sınırlarına gitti. Göç edenlerin yaklaşık 1,5 milyonunun seçildiği tahmin ediliyor. Bu tahminler, cep telefonlarının geleceği, e-devlet, banka hesapları gibi dijital ortamdaki işlemlere bağlı olarak yapılıyor. Depremzede insanların oylarını kullanmalarını sağlamak için de tam bir seferberlik başlatıldı. 20 Mart sonuna kadar devam edecek adres korumaları için muhafazalar Bakanlığı tarafından sahibinin cep telefonuna sık sık mesaj gönderilerek gerekli işlem yapmaları isteniyor.
Depremlerden etkilenen bölge 11 il seçim, 140’ın üzerinde ilçe seçim kurulu bulunuyor. Yaklaşık 9 milyon seçmenin bulunduğu bölgenin 96 milletvekilini kapsadığı belirtiliyor.
Nisan ayındaki üniversitelerin yüzü yüze eğitememe halindeyken seçmen listeleri 2 Nisan’a kadar ayaktada durmak için itiraz edip okullarının olduğu yerde oy kullanabilecekler.